Samen is niet alleen

In ons huis hangt een oude schoolplaat met een foto van de oude koningin Wilhelmina. Onder de plaat ligt het boek dat zij aan het einde van haar leven schreef over haar leven, Eenzaam maar niet alleen. In het boek komt zij er verder niet echt op terug, maar de titel is veelzeggend voor haar leven. Als tienjarige kreeg zij het koningschap op zich en als achttienjarige koningin ontving zij al in haar eentje de honderdvijftig leden van de Staten Generaal, allemaal oude mannen. Ze had een goede relatie met haar moeder, maar haar huwelijk bleek al snel ongelukkig. En hoewel ze voortdurend omringd werd door mensen, hovelingen, politici, bezoekers, voelde zij zich vaak eenzaam en onbegrepen. 

Ik ben geen koningin gelukkig maar ik herken, net als jij misschien, dat je je soms eenzaam kunt voelen ook al zijn er veel anderen om je heen. Het overkomt mij wel eens in een volle kerk, op een feestje of op het schoolplein. Het gevoel dat je je afvraagt, wie ken ik nu echt, met wie kan ik echt praten, wie ziet mij? 

Ons eigen eiland

Redenen voor eenzaamheid zijn er altijd al geweest. Het kan komen door een sterfgeval, ziekte, lijden, vriendschappen die niet goed lopen of een huwelijk dat barstjes vertoond. Toch wordt vaak gezegd dat eenzaamheid echt een product van onze tijd is. We zijn zo druk met onszelf, met het naleven van verwachtingen die we voelen. Met druk doen. Hebben we nog tijd om naar elkaar om te kijken, elkaar te zien? De afgelopen twee jaar leek het alsof we door corona wat meer naar elkaar omkeken, maar uiteindelijk kwamen we in die periode juist nog veel meer alleen op ons eigen eiland te zitten, met steeds minder contact. Met als gevolg dat vooral onder jongeren het gevoel van eenzaamheid enorm gegroeid is.  

Een helper

Hoe God over eenzaamheid denkt wordt al op de eerste bladzijden van de Bijbel duidelijk. Toen Hij de mens schiep zei Hij: ‘Het is niet goed dat de mens alleen is.’ God wil geen eenzaamheid in de wereld en Hij bouwt (dat woord wordt in mijn vertaling gebruikt, prachtig!) daarom een vrouw. Zodat man en vrouw, of mens en mens, elkaar tot helper kunnen zijn. Een duidelijke opdracht zo gelijk aan het begin. Wij zijn gemaakt om elkaar te helpen. Eenzaamheid is niet zoals het bedoeld is. 

God kent ons

Maar wat kun je doen om eenzaamheid, die van jezelf of die van een ander, tegen te gaan? In mijn idee gaat het bij eenzaamheid in essentie om het gevoel niet gezien te worden voor wie je bent. Een eerste stap zou kunnen zijn om dat te erkennen en ook de oorzaak van je eenzaamheid te accepteren. De oorzaak kun je namelijk niet altijd veranderen. Een verkering die uit is kun je niet zomaar weer aan laten gaan. Daarom zegt Paulus in Filippenzen 4:11 ook: ‘Ik heb geleerd tevreden te zijn in de omstandigheden waarin ik verkeer.’ 

Als tweede, weet je hierin ook door God gezien. Hij kent ons, dieper dan wijzelf ons kennen zelfs. Maar soms is het lastig dat te vast te pakken en daarmee echt verder te kunnen. God kent ook dat van ons en daarom schiep, bouwde, Hij die helper. Praat over je gevoelens, laat je door andere mensen kennen. En wees nieuwsgierig, geïnteresseerd, betrokken bij een ander. Help elkaar. Als er werkelijke ontmoeting plaatsvind, je je kwetsbaarheid deelt, is dat zo’n heerlijk samen gevoel, zo’n zegen.   

Ons leven kent ook allerlei verleidingen om een leeg en eenzaam gevoel tegen te gaan. Zoals een speen voor een baby werkt tegen zuigbehoefte hebben volwassen ook allerlei manieren die wel tijdelijk iets aan je verlangen doen, maar je uiteindelijk nooit echt vervullen. Zonder deze blog nu te heilig af te willen sluiten, het is toch uiteindelijk wel mijn ervaring dat God de enige is die het gat kan vullen met Zijn aanwezigheid. Dat is het beste medicijn tegen eenzaamheid. Hij wil bij je zijn. Want het is niet goed dat de mens alleen is.

Aan de slag

Hoe kan jij een ander tot ‘een helper’ zijn en zo bijdragen aan verbinding? En hoe laat jij jezelf zien, kunnen anderen zich in jou herkennen zodat hun eigen eenzaamheid daarmee misschien ook minder wordt? 

Iedereen ervaart wel eens gevoelens van eenzaamheid, maar soms kunnen deze gevoelens zo sterk zijn dat ze je dagelijks functioneren beïnvloeden. Het is geen schande om hulp te zoeken. Je bent niet alleen!